Hockeyvrouwen – Na de gewonnen Olympische Spelen van Tokio bleek er een angstcultuur te heersen onder bondscoach Alyson Annan. NRC onderzocht waaruit deze cultuur bestond. De vrouwenhockeyploeg, die dit weekend aan het WK begint, is nog altijd bezig een gezonde topsportcultuur te creëren.

Het is bloedheet in Tokio, tijdens de Olympische Spelen. Als een hockeyster van het Nederlands team in de zon komt, kan er altijd iemand zijn die er een corrigerende opmerking over maakt. Dat is de afspraak, in het Oranje van bondscoach Alyson Annan. In de zon zitten kan de prestaties verminderen.

De controle in de vrouwenhockeyploeg is groot. Al jaren. Vooral van de bondscoach, maar ook van de leidende speelsters binnen het team. Wanneer iemand met een mooie auto van zijn sponsor op Instagram staat, wordt dit door Annan belachelijk gemaakt. Als iemand mooie krullen heeft en hiermee prominent ¬¬op social media staat, kan diegene een smalende opmerking van de geboren Australische krijgen. Jezelf prominent op de voorgrond plaatsen is niet de bedoeling. Het team is belangrijker dan het individu. Zo heeft ze het meegekregen van Ric Charlesworth, haar leermeester in de tijd dat ze als hockeyster voor Australië uitkwam.

De Nederlandse hockeysters beginnen deze week aan het WK dat wordt gespeeld in Amstelveen en Terrassa. De afgelopen jaren won het team alles onder leiding van bondscoach Alyson Annan, in 2015 aangesteld. Europees kampioen, wereldkampioen en olympisch kampioen in Tokio.

De hockeybond besloot om niet het volledige rapport openbaar te maken. Dat er een angstcultuur was, was evident. Waaruit die bestond, bleef onopgehelderd. De speelsters zelf waren niet tevreden met de samenvatting van de KNHB. Ze kwamen drie dagen later met een statement, waarin ze zich beklaagden over de gemiste signalen: „Het gevolg is dat er een heel verdrietige situatie is ontstaan waarbinnen zowel speelsters als stafleden zijn geschaad.”

NRC deed de afgelopen maanden onderzoek naar de cultuur binnen de vrouwenhockeyploeg, een van de succesvolste Nederlandse sportteams in de moderne tijd. NRC sprak met 36 direct en indirect betrokkenen, vaak meerdere keren. Onder hen zijn oud-speelsters, coaches, assistenten, medisch specialisten, managers, bestuursleden van hockeyclubs en ouders van internationals. De feiten in dit verhaal werden steeds door meerdere bronnen bevestigd. Alle betrokkenen spraken op basis van anonimiteit – hun namen zijn bij de redactie bekend. Niemand wil in de hockeywereld bekendstaan als degene die opstond tegen Annan.

Uit het onderzoek rijst het beeld op van een cultuur waarin bondscoach Annan 24 uur per dag totale controle eiste over alles en iedereen. Een team waarin nauwelijks ruimte was voor het individu, speelsters continu op hun tenen liepen en alles in het teken stond van prestaties. Hoe lager iemand in de hiërarchie stond, hoe slechter diegene in de regel werd behandeld. Emotionele en medische grenzen werden overschreden door leidinggevenden. Signalen hiervan zijn sinds 2017 herhaaldelijk naar de KNHB gegaan, maar de hockeybond koos ervoor om Annan te behouden als coach.

Lees verder op nrc.nl (1/7/2022)